Japonya’nın İhracatı

Ve beklenen oldu. Japonya’nın gelir-gider dengesinde gider (ithalat), gelirden (ihracat) çok olur duruma geldi… Kısaca 1980’den beri ilk kez yıllık bazda açık verildi-verilecek.

2008 ekiminden beri gelgitlerle ihracat-ithalat dengesi sırat köprüsünden geçer dururdu; ama yıllık olarak illaki ihracat galip gelirdi…

Ama 3 senede işler bir zamanların Japon Mucizesi’nde ters gider oldu. Neden bu tarz bir aksama oldu, nedenleri çok dağıtmadan sıralayalım…

1- Lehmann efendiler yüzünden `Japon Yeni` güvenli liman ilan edildi; (İsviçre Frangı ile beraber) ve bunun etkisiyle gavurların “skyrocketed” dedikleri türden roket gibi fırlayıp gitti yen.

2- Toyota, Honda, çok bariz bir şekilde krizden iflahı kesilen ABD otomotiv devlerinin lobi çalışmasıyla, küresel ölçekte ‘acaba’lara maruz bırakıldı. Geri çağırmalar oldu… İhracatlar kısmen düştü.

3- Küresel kriz idaresi basiretsiz hükümetlere düştü. Gömlek değiştirir gibi başbakan değiştirildi. “Dereyi geçerken at değiştirilmez” nedir biri japonlara söylemeliydi…

4- Sonra yıllardır rakip şirketlerin bile Japon olduğu, uluslar arası rekabetin az olduğu çok gelişkin teknoloji barındıran ürünlere Güney Kore ve Tayvan’dan ve hatta son yıllarda Çin’den rakipler peydah oldu. Özellikle esnek ve müşteri ile etkileşim halindeki yönetim yapısıyla Kore’li üreticiler, daha gelenekçi ve hantal japon şirketlerine her gün değişim yaşanan elektronik ve bilişim alanlarında fark atar hale geldiler.

Ürün kalitesi değildi pazarda aranan. Yenilik, tasarım, renk, incik-boncuktu. Hızla tüketilen ürünlerdi. evladiyelik Sony Trinitron televizyonların döneminin bittiğini, artık her cebe iphone, çantaya ipad, eve laptop girdiği bir döneme girildiğini geç idrak etti Sony… `Ericsson` ile yanlış ata oynadığını da… Satamayınca Sony vurdu kilidi evladiyelik fabrikasına…

Al sana azalan ihracata bir neden daha!

5- Sonra sonra, 11 Mart 2011’de deprem vurdu ikinci vatanımı. Başka yerde olsa haritadan silinirdi neyse ki burada oldu da insanlık “insanlık nedir” televizyonlardan öğrendi… Öğrendi de ne oldu? Van’da yine bildiğimizi okuduk, hatta üstüne bir de Japon’un canını aldık.

Her neyse, doğal afet öyle kısa sürede atlatılan bir şey değil… Fiziksel artçıları olduğu gibi, bilişsel artçıları da var. Güven, sağduyu, gelecek beklentisi de sallanıyor her afette. Bu ruh hali aylar boyu tüm ekonomiyi sarstı. ara mamül, ana mamül, tedarik, arz-talep bağlantılı her şey, bir anda üst üste tökezledi.

9.0  yetmemiş olmalı ki, arka bahçe Tayland tarihin en uzun süreli ve acılı sellerine maruz kaldı. Yine tedarik zinciri kırıldı, yine üretim durdu. Bunlar da eklendi, azalan ihracat kalemine…

6- Enerji’de kendi kendine yetebilirlik, sürdürülebilirlik ve güvenli-ucuz enerji tedariği Fukuşima ile beraber allak bullak oldu. Ne uzun dönemli enerji tedariğine hazırdı Japonya, ne de anlık piyasa fiyatlarıyla yapılan pazarlıksız alışverişe. Enerji açlığı yaşayan ülke, kemer de sıktı, tasarruf da yaptı ama ne yaparsa yapsın, ne fiyattan olursa olsun mecburdu kömürü, doğalgazı almaya…

Daha çok neden var akla gelebilecek… Olympus var mesela. Doymak bilmeyen Çin var mesela. Sonra yaşlanan toplum, isteksiz ve hedefsiz bir genç nesil var.. Bunları da ekleyince yukarıdaki çorbaya al sana neden Japonya’da cari açık doğduğunun açıklaması…

Keşke Türkiye’nin açığını da bu şekilde açıklayan birileri olsa… Karşılıklı dersler çıkarırdık…