Japonya’nın Yöresel Yemekleri

Epey uzunca bir süredir Japonya’ya turist olarak gelenlerden; ya da gelmiş olup da temsili bir tadı, ürünü hatıra olarak götürmek isteyenlerden, “Japonya’da ne yesek?”, “Oradan ne getirsek?”, “Japonya’nın nesi güzel?” türünde sorular gelmekte.

Burada bir tek suşi yok, her yenen nane sağlıklı değil diyerek adamakıllı cevap vermek istesem de her gelen, bir diğerinden farklı bir şehre geliyor, veya farklı bir mevsimde bulunuyor. Tahmin edersiniz ki, yerine göre tadılması farz olan ürünler değişiklik gösteriyor.

Daha önce, en genelinden Japon Mutfağı ile ilgili bir iki yazı yazmıştım. Ülke geneline yayılmış ve hakkıyla nam salmış yemekleri değerlendirmiş olduğum o listeden başka, bu kez daha “yerel lezzetlere” değinmek istiyorum. İlk kez tadacaklar önceki listeden başlasınlar. İşin erbabı olanlar buradan sonra takılabilirler.

Yöresel ya da Yöreselmiş Taklidi Yapan Japon Yemekleri

Ülke 4 büyük ada üzerine konuşlu. Kuzeyden güneye değişen türlü mevsimlere ev sahipliği yapıyor. En uç noktaları arası 3000 km gibi çok uzun bir mesafe ile ayrılmış bile olsa; her adanın huyu suyu farklı, yetişeni, tutulanı ayrı bile olsa yemek kültürü, aynı dil gibi. Hemen hemen tek tip!

Nasıl bir dilin farklı ağızları, lehçeleri varsa -bazı kelimelerde değişiklikler, ekleme veya çıkarmalar varsa- Japon yemeklerinde de yöreye bağlı küçük eklemeler, çıkarmalar, ufak uyarlamalar var. Ama yine de, yemeklerin temel girdileri (kökleri), hazırlanışı (dil bilgisi) ve ikram şekli (ifade edilişi) olabildiğince benzer. Standart bir tornadan çıkmış gibi. Bir süre geçtikten sonra menüde çok aykırı bir isim bulmuş olsanız bile, gelecek şeyi az çok tahmin edebiliyorsunuz.

Taklitçiler

Bilhassa Japon Mutfağı içinde bazı yemekler artık her yerde yapılmakta ve tüketilmekte. Yöresel isim almış bile olsalar, farklılıkları içine katılan bir tek malzemeye kadar inmiş, neredeyse birbirinin kopyası haline gelmiş yemekler. Çok şaşırtmıyor.

Bu yemekler için Japonların “Yerel Gurme Tatlar (ご当地グルメ)“ minvalinde bir terimi var. O kadar sık karşılaşılan yemekler ki, yer adlarıyla beraber ifade edilenleri artık yemekle ilgili bir özellik belirtmekten uzaklar… 4 ada, 47 vilayette akıl almaz bir enflasyon var. Yerel Gurme Tatlar listesinde bol bol yer alan yemekler şöyle:

• Ramen, udon, soba veya yakisoba (erişte veya makarna türleri)
• Gyoza (mantı türü küçük kızartma veya haşlama hamurişi, börekler)
• Nabe (güveçler)
• Burger (ızgara köfte çeşitleri)
• Karee (körili yemekler)
• Agemono (kızartmalar)
• Donburi (pilavüstü ikram edilenler)

Bu yemekler arasında takdire şayan olanlar muhakkak var. Ama bir tek ramen için en az 80 çeşit, yakisobaya, udona 40 ayrı tarif verirsek ne bu liste biter, ne de bir anlamı kalır.

Taklitlerimizden Sakınınızcılar

Taklitçilerinin çokluğu nedenle, yaygın bulunanlardan çok, bulunması ve tadılması için özel bir çaba gerektiren yemekleri burada ayrıca listelemeye çalışacağım. Listeye aldıklarım en, öz, hakiki yöresel tat olarak kabul edilenlerden ibaret. Elbette gerçekte bundan daha çok olmalılar.

Vilayeti	Yerel Yemeği
	Japoncası	Genel Olarak İçeriği
Aiçi	Miso katsu	Misolu domuz kızartması
Akita	Kiritampo	Şişte pirinç
Aomori	Senbeijiru	Balık çorbası
Çiba	Namerou	Misolu balık köftesi
Ehime	Jakoten	Kızartma balık köftesi
Fukui	Saba no heşiko	Uskumru tuzlama
Fukuoka	Hakata ramen	Erişte (en öz hakiki ramen)
Fukuşima	Nişinno Sanşo zuke	Ringa salamurası
Gifu	Keiçan	Sarımsaklı tavuk kavurma
Gunma	Kamameşi	Güveçte sebzeli pilav
Hiroşima	Hiroşima yaki	Hiroşima usulü okonomiyaki (Japon pizzası)
Hokkaido	Jingizukan	Kuzu kavurma
Hyogo	Akaşi yaki	Akaşi usulü okonomiyaki
İbaraki	Anko Nabe	Keşişbalığı güveci
İşikawa	Jibuni	Ördek yahnisi
İwate	Wanko soba	Tek lokmalık soba
Kagawa	Sanuki udon	Hakiki buğday eriştesi
Kagoşima	Satsumaage	Derin yağda kızartma balık köftesi
Kanagawa	Namaşirasu don	Pilav üstü yavru balık
Koçi	Katsuo no tataki	Terbiyeli ızgara palamut
Kumamoto	Karaşi renkon	Hardallı renkon
Kyoto	Kaiseki ryori	Törensel Japon Mutfağı
Mie	Tekone zuşi	Karışık suşi kasesi
Miyagi	Gyuutan	Izgara dana dili
Miyazaki	Miyazaki no sumibiyaki	Güney usulü közde tavuk
Nagano	Şinşuu soba	Hakiki soba
Nagasaki	Nagasaki çanpon	Tabakta sebzeli, etli erişte
Nara	Miwa somen	Miwa yöresi soğuk eriştesi
Niigata	Noppei jiru	Susamlı sebze çorbası
Oita	Tako jiru	Ahtapot Çorbası
Okayama	Hiruzen okowa	Fasulyeli pilav
Okinawa	Goya çanpuru	Acı kabak yahnisi
Osaka	Okonomiyaki, Takoyaki	Japon usulü pizza, ahtapot topu
Saga	Yobiko no ika ryori	Yobiko usulü kalamar yemekleri
Saitama	İgamanju	Tatlı fasülyeli pirinç keki
Şiga	Funa zuşi	Sazan salamurasından suşi
Şimane	Tai meşi	Pilavüstü ızgara mercan
Şizuoka	Unagi no kabayaki	Pilav üstü ızgara yılan balığı
Toçigi	Gyoza	Japon usulü kızartma mantı
Tokuşima	Sobagome zosui	Sebzeli kara buğday çorbası
Tokyo	Monja yaki	Tokyo usulü okonomiyaki
Tottori	Matsubagani ryori	Kar yengeci yemekleri
Toyama	Masuzuşi	Alabalık suşisi
Wakayama	Kujira no tatsuage	Derin yağda kızarma balina
Yamagata	Tamago konyaku	Yabani patates kökü
Yamaguçi	Fugu ryori	Balon balığı yemekleri
Yamanaşi	Houtou	Et suyuna erişte

Yöresel Japon Yemekleri‘nin sıralı tam listesi için efenim biyruuun…!

Sonsöz 

Yemekler için listenin ilk sütununu oluştururken, arada bu yemeklere tadını veren, sebze meyve veya diğer ürünleri de listelemenin doğru olacağına kanaat getirdim. Bu da listeyi “Nerenin nesi meşhur?” haline çevirdi. Orijinal kaynak için buraya bakabilirsiniz.

İşinize yaraması ümidiyle…

Advertisement